De recente ontwikkelingen rondom COVID-19 hebben verregaande gevolgen teweeggebracht in het ondernemersklimaat. Vele ondernemingen zijn gekrompen, gewijzigd of soms zelfs verhuisd (online). Dit gaat vaak gepaard met schrapping van diverse banen. Het leerstuk reorganisatie wegens bedrijfseconomische omstandigheden is in dit kader relevant. In dit blog sta ik stil bij de aandachtspunten van een reorganisatie en worden de meest gestelde vragen beantwoord.
Waarom een reorganisatie?
Een reorganisatie van een onderneming kan plaatsvinden door diverse redenen, maar de voornaamste reden is het verhogen van de winst. Andere redenen kunnen bijvoorbeeld zijn dat sprake is van een voornemen tot verkoop van de onderneming. Zo kunnen de partijen al in een vroeg stadium de organisatie op elkaar laten afstemmen en kan een naadloze overgang plaatsvinden.
First things first: een reorganisatieplan
Een reorganisatie betekent kort gezegd de herindeling van het bedrijf. Iedere herindeling begint met een plan om te gaan reorganiseren. Dit plan wordt meestal opgesteld door het management c.q. het bestuur van de onderneming. Bij het opstellen van dit plan/besluit kan het soms zijn dat de onderneming een ondernemingsraad (Or) kent en hier rekening mee moet houden. Het bestuur moet namelijk bij reorganisatieplannen de Or tijdig bij de besluitvorming te betrekken. Zoals hiervoor ingeleid, heeft een reorganisatie directe gevolgen voor het personeel. Een Or behartigt, kort gezegd, de belangen van het personeel en kan – op grond van de Wet op de Ondernemingsraden – zijn rol opeisen en invloed uitoefenen op de voorgenomen reorganisatie. In de praktijk hebben wij met enig regelmaat gezien dat besluitvorming rondom reorganisatieplannen door de Or met succes zijn vertraagd/ongedaan gemaakt, doordat zij niet op een tijdig moment hierbij waren betrokken door het bestuur. Een Or kan een reorganisatie in beginsel niet stoppen, maar kan wel voor de nodige vertraging zorgen. Dit kan in het verlengde leiden tot extra (onnodige) kosten.
Wat moet er in een reorganisatie plan staan?
Een reorganisatieplan is één van de belangrijkste documenten bij een reorganisatie. In dit plan wordt omschreven wat de redenen zijn van een reorganisatie, welke maatregelen door het bestuur worden genomen en wat het doel van een reorganisatie is: hoe gaat de onderneming er na de reorganisatie er uit zien? Andere onderwerpen in dit plan behelzen onder meer de financiële, personele en juridische gevolgen van een reorganisatie. Daarbij wordt een overzicht weergegeven van de kosten die een reorganisatie met zich meebrengt
Sociaal plan
In gevallen dat sprake is van een grotere reorganisatie, speelt het sociaal plan een grote rol. Dit plan beschrijft de gevolgen voor werknemers die in een reorganisatie zijn beland. Denk hierbij aan voorzieningen met betrekking tot een lager loon tot het bepalen van een transitievergoeding bij ontslag.
Kan een reorganisatie zomaar plaatsvinden en waar moet rekening mee gehouden worden bij ontslag?
Een reorganisatie kan niet zomaar plaatsvinden. In de praktijk, vindt een reorganisatie vaak plaats om bedrijfseconomische redenen: de vaste lasten van een onderneming zijn te hoog. De ondernemer dient goed uiteen te zetten waarom reorganisatie de juiste keuze is en bij ontslag van werknemers vanwege bedrijfseconomische redenen, dient voldaan te worden aan de eisen die de wet hieraan stelt. In dat kader gelden de volgende vereisten:
- in de eerste plaats dient de ondernemer c.q. werkgever uitgebreid uiteen te zetten wat de bedrijfseconomische redenen zijn. Denk daarbij aan het verschaffen van financiële gegevens, zoals de winst- en verliesrekening en prognoses die de noodzaak van de reorganisatie aantonen;
- verder dient de werkgever het afspiegelingsbeginsel in acht te nemen. Dit betekent dat een willekeurig ontslag niet mogelijk is. Voor meer informatie over het afspiegelingsbeginsel leest u dit blog.
- ten slotte moet de ondernemer aantonen dat geen sprake is van een herplaatsingsmogelijkheid.
Hoe lang duurt een reorganisatie
Onze advocaten hebben een brede ervaring met reorganisatie en de duur van een reorganisatie is meestal afhankelijk van verschillende omstandigheden. Tussen het besluit tot reorganisatie en de laatste dag van de werknemers kan zomaar 8 maanden of soms wel meer zitten. Dit is vooral afhankelijk of het adviestraject via de Or doorlopen moet worden. Het is daarom essentieel dat de ondernemer(s) en het bestuur een strak plan opstellen. Immers, iedere maand die uitloopt kost veel geld, omdat salarissen en bijkomende kosten, zoals pensioenpremie en loonheffingen, doorbetaald moeten worden.
De rol van het UWV
Ontslag via de weg van reorganisatie dient ter goedkeuring worden voorgelegd aan het UWV door middel van ontslagformulieren (A. B en C). Het UWV heeft vervolgens twee maanden om dit ontslag goed te keuren. In het kader van het ontslag wegens bedrijfseconomische redenen, heeft het UWV bepaalde Uitvoeringsregels opgesteld. Zo moet het besluit voldoende onderbouwd zijn. Onze ervaring leert dat het proces via het UWV veel sneller verloopt wanneer in de voorfase de essentiala van de reorganisatie is uiteen gezet. Denk daarbij vooral aan de peildatum, eventuele herplaatsing of bedrijfsvesting. Dit zorgt later namelijk voor veel meer duidelijkheid. Onze advocaten hebben een brede ervaring op dit gebied en helpen u graag waar dat nodig is.
Het ontslag hoeft niet altijd via het UWV te verlopen. Onze ervaring leert dat het bewandelen van een minnelijk traject via het overeenkomen van een vaststellingsovereenkomst vaak sneller en soms wel goedkoper is.
Advocaat reorganisatie
Al met al, reorganisatie is maatwerk en het is van belang dat dit proces strak gepland en soepel verloopt. Daarbij is voorbereiding in dit geval misschien wel meer dan het halve werk. Onze ervaring leert dat een goed doordacht en voldoende uiteen gezette plan, de reorganisatie vaak zonder problemen laat verlopen. Onze advocaten hebben een brede ervaring binnen het arbeidsrecht en staan u graag ter zijde. Meer informatie nodig? Neemt u gerust contact op voor een vrijblijvend gesprek, fysiek of via de telefoon.
