Wat is een faillissement aanvraag?

Wanneer een schuldenaar zijn verplichtingen niet nakomt, kan een schuldeiser, onder voorwaarden, het faillissement aanvragen van die schuldenaar. Dit wordt de faillissementsaanvraag genoemd. De aanvraag tot faillissement wordt regelmatig gebruikt als drukmiddel om toch betaling te bewerkstelligen. In sommige gevallen kan het in het belang zijn van de schuldeiser dat daadwerkelijk het faillissement wordt uitgesproken. Dit kan bijvoorbeeld het geval zijn indien een werknemer geen salaris meer betaald krijgt. Wanneer de vennootschap failliet wordt verklaard, kan de werknemer een uitkering aanvragen.

De schuldenaar (BV, eenmanszaak, VOF, Stichting) kan zelf ook een faillissement aanvraag indienen. Daarvoor moet wel aangetoond worden dat de schuldenaar in de toestand verkeert van opgehouden hebben te betalen. Er moeten dus meer schulden dan baten zijn en die toestand moet ook niet van tijdelijke aard zijn. Deze eigen aangifte moet worden ingediend bij de rechtbank en de locatie van de rechtbank is afhankelijk van de (statutaire) vestigingsplaats van de aanvrager.

Stukken eigen aangifte

De rechtbank zal de faillissement aanvraag enkel in behandeling nemen als de navolgende stukken zijn bijgevoegd:

• originele uittreksel(s) KvK (niet ouder dan één maand) – tot aan de natuurlijk persoon (bestuurder/aandeelhouder) –  de uittreksel(s) kunnen online worden aangevraagd bij de Kamer van Koophandel en worden per post opgestuurd;
• uittreksel Gemeentelijke Basis Administratie in het geval van een faillissement van een natuurlijk persoon;
• originele en meest recente statuten van de schuldenaar;
• origineel aandeelhoudersregister van de schuldenaar;
• staat van baten en lasten waaruit blijkt dat de onderneming opgehouden is met betalen – m.a.w. meest recente crediteuren- en debiteurenlijst;
• Kopie van een legitimatiebewijs van de bestuurder c.q. de eigenaar in geval van een eenmanszaak/VOF;
• (aandeelhouders)besluit in geval van een eigen aangifte van een BV/Stichting;
• Laatste jaarrekening;
• Korte omschrijving van de oorzaak van het faillissement.

De zittingen tot faillietverklaring vinden in beginsel altijd plaats op een dinsdag. Geadviseerd wordt om de vrijdag ervoor de stukken al in te dienen bij de rechtbank. Naast bovenstaande stukken moet ook een ingevulde vragenlijst vooraf worden ingediend bij een faillissementsaanvraag. Deze vragenlijst is te vinden op de website van Rechtspraak via deze link. U klikt dan op Insolventierecht en selecteert het is niet nodig. Voor de voorbereiding van de eigen aangifte en eventueel de eerste bespreking met de curator is het wel verstandig een insolventierechtadvocaat te raadplegen.

Wilt u een faillissement aanvragen van uw schuldenaar/debiteur dan is de inschakeling van een advocaat wel vereist. In dat geval moet een verzoekschrift worden ingediend en moet worden aangetoond dat er 2 of meer schulden onbetaald worden gelaten, waarbij ten minste 1 schuld opeisbaar moet zijn.

Curator

Direct als het faillissement wordt uitgesproken, zal de curator op de stoep staan. De curator zal zich in eerste instantie bezighouden met een inventarisatie van de onderneming. Daarbij zal een doorstart (zie onder) voor de curator een hoge prioriteit hebben. Uiteindelijk zal ook de rechtmatigheid van de bedrijfsvoering (zie onder) door de curator onderzocht worden. Bij nalatigheden kan dat leiden tot privé aansprakelijkheid van de ondernemer/bestuurder

Doorstart na faillissement

Failliet gaan en een doorstart maken komt onder andere in beeld wanneer de ondernemer voor een informele reorganisatie (herstructurering van bedrijfsactiviteiten en financiële herstructurering) geen tijd of geld meer heeft. In afgeslankte vorm verder gaan is dan een optie. Een succesvolle doorstart vindt veelal plaats binnen een kort tijdsbestek nadat het faillissement is uitgesproken. Het bedrijf moet immers nadat het faillissement is uitgesproken bij voorkeur blijven doordraaien, teneinde te voorkomen dat belangrijke klanten en leveranciers bij lang getreuzel overstappen naar de concurrent of werknemers een andere baan aanvaarden.

Een paar belangrijke punten waarmee met een doorstart rekening moet worden gehouden zijn:

• weeg de risico’s steeds goed af;
• aarzel niet om specialisten in te schakelen, aangezien zij eerder in staat zijn een doorstart binnen een kort tijdsbestek te realiseren;
• analyseer vooraf goed welke activiteiten het verlies hebben veroorzaakt en wat de renderende activiteiten zijn;
• informeer vooraf key-medewerkers over de plannen voor een doorstart;
• doe aan cherry-picking en neem enkel het personeel mee over die onmisbaar zijn in de aanvangsfase van de doorstart;
• stel vooraf een ondernemingsplan op;
• durf ook te snijden in het management;
• zorg voor voldoende financiering en vergeet daarbij niet dat in het begin extra werkkapitaal noodzakelijk is;
• laat onroerende en roerende zaken vooraf waarderen;
• check vooraf of het risico bestaat dat u als bestuurder in privé aansprakelijk kunt worden gesteld (door de curator) – dit maakt een doorstart lastiger;
• informeer die klanten en leveranciers die cruciaal zijn voor een succesvolle doorstart;
• richt alvast een nieuwe B.V. op.

Onderzoek curator

Een belangrijk aandachtspunt voor een curator is het onderzoek naar de rechtmatigheid van de bedrijfsvoering. Met andere woorden en simpel verwoord: ‘heeft de ondernemer zich aan de regels gehouden’.

Een curator zal veelal de volgende zaken checken (niet-limitatief):

• is betalingsonmacht gemeld bij het UWV, pensioen en de Belastingdienst;
• is het Kasboek bijgewerkt en klopt het?
• zijn de jaarrekening over de laatste 3 jaren gedeponeerd en zo ja tijdig;
• ligt aan dividenduitkeringen steeds een geldig besluit ten grondslag, balanstest;
• aflossing leningen laatste 2 jaar;
• check of de banktransacties een zakelijk karakter hadden;
• is de debiteuren- en crediteurenpositie op orde;
• hebben er gekke (paulianieuze) transacties plaatsgevonden (vaak check tot 1 jaar voor faillissement);
• is sprake van vooruitbetalingen;
• is sprake van afdoende verzekering.
• PM

In alle gevallen is een goede analyse vooraf van bovenstaande punten cruciaal alvorens tot de aanvraag van een faillissement wordt overgegaan. Bij een negatieve (financiële) impact is een faillissement wellicht niet de juiste keuze.