Bij de liquidatie van een vennootschap zit er veel tijd en kosten in de vereffening van de baten. In het geval er geen baten meer zijn, is vereffening ook niet vereist. Dan is een snellere en voordeligere manier van liquideren de turboliquidatie. Hiermee wordt de onderneming ontbonden door een besluit van de algemene vergadering, op grond van artikel 2:19 BW.

Stappen turboliquidatie

Voor een juiste turboliquidatie moet een aantal stappen worden doorlopen. Allereerst is een ontbindingsbesluit van de bestuurders/algemene vergadering nodig. Dit besluit heeft effect indien de onderneming geen baten heeft. Onder baten wordt verstaan: eigen vermogen, activa, aandelenkapitaal en vorderingen op aandeelhouders. Ook moeten bankrekeningen gesloten worden. Naar de letter van de wet mogen er wel schulden bestaan, maar dit wordt streng afgeraden. Het ontbinden van een vennootschap terwijl er nog schuldeisers zijn kan namelijk een grond zijn voor bestuurdersaansprakelijkheid.
Tot slot moet de turboliquidatie worden gemeld aan de Kamer van Koophandel. Dit gaat middels een 17a formulier. Hierin wordt ook een bewaarder van de boeken aangesteld. De onderneming is opgehouden te bestaan op het moment dat er geen baten meer aanwezig waren.

Eind 2019 is een wetsvoorstel aangekondigd voor de turboliquidatie van rechtspersonen. Turboliquidatie wordt nu nog gebruikt als een snelle en goedkope manier om een rechtspersoon op te heffen en toestemming wordt verleend, indien er geen baten zijn. Deze procedure is vrij laagdrempelig: het invullen van een formulier en een aandeelhoudersbesluit versturen naar de Kamer van Koophandel is voldoende voor opheffing en in dat kader kan een kostbare en langdurige vereffeningsprocedure achterwege blijven.

In de praktijk komt misbruik veel voor en om die reden is door de minister het wetsvoorstel Tijdelijke wet transparantie turboliquidatie (“het wetsvoorstel”) aanhangig gemaakt om zo de positie van de crediteuren te verbeteren, vooral door het invoeren van strenge vereisten voor een turboliquidatie. In de huidige praktijk hebben de crediteuren na een turboliquidatie het vaak voor het nakijken: er is niemand die verantwoording aflegt en baten waar zij zich op kunnen verhalen zijn uit het zicht verdwenen.

In deze blog wordt uiteengezet wat een turboliquidatie is, welke risico’s op de loer liggen en wat het wetsvoorstel zoal behelst.

Wat is een (turbo)liquidatie?

Turboliquidatie is één van de manieren om een onderneming te ontbinden. Deze staan vermeld in artikel 2:19 lid 1 BW. Bij een normale ontbinding is het vaak zo dat een onderneming aan de hand van een ontbindingsbesluit, dat genomen wordt door de algemene vergadering van aandeelhouders (“AvA”) (bij een rechtspersoon), ontbonden wordt na een vereffeningsprocedure. Door de rechtbank wordt een vereffenaar aangesteld die de lopende verplichtingen afhandelt. Na vereffening houdt de rechtspersoon op te bestaan.

Turboliquidatie is opgenomen in artikel 2:19 lid 4 BW. Het voornaamste verschil met de ‘traditionele’ wijze van ontbinding is dat bij een turboliquidatie géén vereffening plaatsvindt. Redenen waarom veelal geadviseerd wordt om van deze mogelijkheid gebruik te maken waardoor een vereffeningsprocedure achterwege kan blijven.

Nadat de AvA het besluit heeft genomen om over te gaan tot turboliquidatie, doet het bestuur enkel een opgave bij de Kamer van Koophandel en verzoekt uitschrijving uit het handelsregister.

Misbruik en praktijk van turboliquidatie

Omdat turboliquidatie op een laagdrempelige manier kan plaatsvinden, ligt misbruik van deze mogelijkheid op de loer. In de regel staat een schuldeiser die geconfronteerd wordt met een ontbinding via een turboliquidatie met lege handen. De wet biedt een schuldeiser wel de mogelijkheid om de ontbinding ongedaan te maken, maar dit is niet eenvoudig. De schuldeiser dient namelijk aannemelijk te maken dat wél sprake is van aanwezige baten en de praktijk leert dat dat lastig is aan te tonen. Vooral omdat de schuldeiser geen inzicht heeft in de financiële positie van de rechtspersoon.

De coronacrisis en het wetsvoorstel

Verwacht wordt dat door de economische gevolgen van de coronacrisis een aanzienlijk aantal ondernemingen zullen omvallen en gebruikmaken van een turboliquidatie. Dit betekent volgens het ontwerp van de memorie van toelichting dat ook een toename verwacht wordt van het risico van misbruik van een turboliquidatie.

Het wetsvoorstel beoogt de transparantie van een turboliquidatie te vergroten. In dat kader wordt in het conceptwetsvoorstel een financiële verantwoordings- en bekendmakingsplicht geïntroduceerd voor bestuurders van een rechtspersoon. Het vorenstaande houdt onder meer in dat:

• het bestuur een slotbalans dient op te stellen en te deponeren bij het handelsregister;
• de overgelegde bestuursverklaring duidelijk dient te verklaren waarom baten ontbreken. Indien van toepassing, zullen deze stukken verzegeld moeten worden van een slotuitdelingslijst;
• het bestuur zorg moet dragen voor een algemene bekendmaking van de ontbinding zonder vereffening. Onder meer moet aangegeven worden dat de slotbalans met jaarrekening ter inzage liggen bij het handelsregister; en
• alvorens de rechtspersoon wordt uitgeschreven uit het handelsregisters, moeten de jaarrekeningen over alle eerdere boekjaren openbaar gemaakt worden.

Na invoering van het wetsvoorstel wordt verwacht dat de route naar turboliquidatie minder snel genomen zal worden en zeker met waarborgen omkleed is. Wanneer het wetsvoorstel wordt aangenomen, is vooralsnog onduidelijk. Tot die tijd geldt dat de huidige praktijk leidend is.

Heeft u over het vorenstaande vragen of wilt u nog gebruik maken van een turboliquidatie voordat het wetsvoorstel in werking is getreden? Neem dan contact met ons kantoor op – 023-5310060.

Lees ook: Wet Werk en Zekerheid & termijnen

Tag: Liquidatie Haarlem, Liquidatie Utrecht