Bij HAUT Legal & Tax behandelen wij regelmatig zaken met betrekking tot herziening of herberekening van de partner- en kinderalimentatie. Een verzoek tot herziening kan vele achtergronden hebben: je ex-partner die niet zelf wil werken, het wijzigen van de omgangsregeling of bijvoorbeeld een nieuwe partner. Vaak komt het voor dat partners in een echtscheidingsconvenant een afspraak of een compromis hebben kunnen maken, maar dat naarmate tijd verstrijkt deze afspraak niet meer actueel is. Bij een berekening van alimentatie wordt immers rekening gehouden met het inkomen dat geldt bij de echtscheiding. Er wordt geen rekening gehouden met veranderingen in de toekomst. Toch zien wij vaak terug dat in echtscheidingsconvenanten zogenaamde niet-wijzigingsbedingen worden opgenomen. Wat zijn echter de consequenties van een dergelijke afspraak en is het desondanks nog mogelijk deze afspraak te ‘doorbreken’, als de omstandigheden daarom vragen?
Wat houdt een niet-wijzigingsbeding in?
Een niet-wijzigingsbeding in een convenant houdt in dat beide partijen ervan afzien de overeengekomen alimentatie in een later stadium te wijzigen. Dit is in de wet geregeld in artikel 1:159 lid 1 van het Burgerlijk Wetboek (BW). Specifiek wordt dan overeengekomen dat de alimentatie niet kan worden gewijzigd bij een rechterlijke uitspraak op grond van een wijziging van omstandigheden. Hiermee wordt verwezen naar wijzigingsverzoeken via de rechter op grond van artikel 1:401 lid 1 BW. Het staat partijen uiteraard wel vrij om onderling andere afspraken te maken.
Kan ik terugkomen op deze afspraak?
Als onderling overleg niet mogelijk blijkt, dan is een gang naar de rechter onvermijdelijk. Het niet-wijzigingsbeding zorgt er dan voor dat slechts in zeer weinig omstandigheden de rechter alsnog kan worden verzocht de alimentatie aan te passen. Op grond van artikel 1:159 lid 3 BW is een dergelijk beding te doorbreken indien er sprake is van een ‘zo ingrijpende wijziging van omstandigheden, dat de verzoeker naar maatstaven van redelijkheid en billijkheid niet langer aan het beding mag worden gehouden’. De rechtspraak leert dat dit een zeer strenge rechterlijke toets is, waardoor een verzoek tot doorbreking slechts in uitzonderlijke gevallen wordt toegewezen. De verzoeker krijgt daarbij te maken met een zeer zware stelplicht en bewijslast. Enkele voorbeelden van succesvolle verzoeken zijn als volgt:
- Volledige arbeidsongeschiktheid van de man, waardoor de man i.v.m. zijn ziektewetuitkering in een slechtere financiële positie komt dan de vrouw: https://uitspraken.rechtspraak.nl/inziendocument?id=ECLI:NL:GHSHE:2017:3367
- Een algeheel beslag op het gehele vermogen van de man na faillissement in privé met een openstaande schuldenlast van € 2,7 miljoen. De man leeft van zijn AOW-uitkering en pensioen van in totaal € 1.600,- netto, waardoor hij de overeengekomen alimentatie van € 6.000,- per maand niet meer kan voldoen: https://uitspraken.rechtspraak.nl/inziendocument?id=ECLI:NL:GHSHE:2020:1178
Is de coronacrisis een voorbeeld van een ‘uitzonderlijk geval’?
De bovenstaande gevallen zijn extreem te noemen en dat geeft aan in wat voor soort gevallen een wijziging van een niet te wijzigen alimentatieafspraak kansrijk zou zijn. Toch is de mogelijkheid altijd aanwezig indien een betaler van alimentatie kan voldoen aan de zware stel- en bewijsplicht. Dat veel ondernemers door de coronacrisis te maken hebben met een dalende omzet en een stijging van de werkloosheid op de loer ligt is inmiddels een feit. Gezien de bovenstaande voorbeelden is het wel afhankelijk van je specifieke situatie hoe ernstig je wordt geraakt door de crisis. De coronacrisis of bijvoorbeeld de kredietcrisis van 2008 zijn geen algemene situaties waarop iedereen op dezelfde manier een beroep kan doen. Zelfs een ontslag door een dergelijke crisis is vaak niet voldoende om het niet-wijzigingsbeding te doorbreken, als van je verwacht kan worden dat je binnen afzienbare tijd weer een andere functie kan bekleden. Evenmin een tijdelijke dip in omzet; dit wordt doorgaans geschaard onder het ondernemersrisico. Indien echter onderbouwd kan worden dat de vernieuwde situatie zodanig in wanverhouding staat tot de alimentatieafspraak dat er een schrijnende situatie ontstaat en geen uitzicht is op herstel, kan een beroep kansrijk zijn.
Wat kan HAUT Legal & Tax voor jou betekenen?
Wij kunnen samen met jou bekijken of de overeengekomen alimentatie te wijzigen is en hoe het niet-wijzigingsbeding precies is geformuleerd. Vanuit dat uitgangspunt kunnen wij bekijken wat er in jouw situatie precies mogelijk is. Het is in ieder geval van groot belang dat je goed wordt geadviseerd indien je in de problemen komt met het betalen van een niet-wijzigbare alimentatie. Neem contact op met Kevin Klokke via kevin@hautlegal.nl of 023-5310060.
