ZZP’er Kees Janssen steekt veel tijd in zijn onderneming. Opdrachten binnenhalen, opdrachten uitvoeren, het bijhouden van een goede administratie en zijn website. Kees heeft geen personeel dat hem ondersteunt bij al deze taken. Zonder zijn vriendin Pien, was Kees nergens. Ze verzet enorm veel werk en daarom is Kees benieuwd naar de mogelijkheden om Pien een vergoeding te geven voor haar vele werk. Kees wil graag, gelet op zijn specifieke situatie, nagaan wat fiscaal het verstandigst is. Dit allemaal zonder dat het hem (hen) meer kost dan oplevert.
Deel 4: het samenwerkingsverband
Het aangaan van een samenwerkingsverband met je partner kan grote fiscale voordelen opleveren. Zo kan je bijvoorbeeld, onder voorwaarden, allebei de zelfstandigenaftrek toepassen. Hieronder wordt kort uiteengezet wanneer het mogelijk is een samenwerkingsverband met je partner aan te gaan en te profiteren van de fiscale voordelen.
Het aangaan van een samenwerkingsverband, meestal een VOF of een maatschap, is in beginsel alleen aantrekkelijk als beide partners fiscaal als ondernemer worden gezien. Je bent pas ondernemer als je aan een aantal voorwaarden voldoet.
Voorwaarde 1:
Is er sprake van een onderneming?
Of er sprake is van een onderneming wordt onder meer getoetst aan het aantal klanten dat de onderneming heeft, of reclame wordt gemaakt en of geïnvesteerd wordt. Ook moet de onderneming duurzaam zijn, wat betekent dat het bijvoorbeeld niet om een eenmalige en korte opdracht moet gaan.
Belangrijke indicaties dat er sprake is van een onderneming zijn:
– Meerdere klanten;
– Er wordt reclame gemaakt;
– Investeringen;
– Duurzaamheid.
Voorwaarde 2:
Is er sprake van een ondernemer?
Belangrijk is dat je risico loopt en dat eventuele schuldeisers jou rechtstreeks kunnen aanspreken voor ondernemingsschulden. Als er winsten worden gemaakt, profiteer je daarvan, maar als er verliezen worden gemaakt moet je daarin ook bijdragen. Wel is het toegestaan dat je voor een bepaald percentage meedeelt in de winst en het verlies, zolang er maar geen maximumbedrag aan verbonden is.
Omdat vennoten van een VOF juridisch hoofdelijk aansprakelijk zijn voor schulden zullen zij vaak fiscaal als ondernemer worden gezien. Met hoofdelijk aansprakelijk wordt bedoeld dat iedere vennoot door schuldeisers kan worden aangesproken voor alle schulden van de VOF. Bij een maatschap is ieder voor een gelijk deel (privé) aansprakelijk.
Een ondernemer wordt fiscaal ook als ondernemer beschouwd als hij of zij:
– Ondernemersrisico loopt;
– Aansprakelijk gesteld kan worden door bijvoorbeeld schuldeisers;
– Deelt in de verliezen en winsten van het bedrijf.
Voorwaarde 3:
Is de winstverdeling zakelijk?
Partners die een samenwerkingsverband aangaan mogen zelf een winstverdeling bepalen. Wel toetst de Belastingdienst of deze winstverdeling zakelijk is. Uitgangspunt hierbij is dat een dergelijke verdeling ook met een onafhankelijke derde zou worden overeengekomen. Ofwel met iemand waar je geen familierelatie mee hebt.
Voor een zakelijke winstverdeling is vereist dat rekening gehouden wordt met de inbreng van iedere vennoot in arbeid en kapitaal. Is één van de vennoten bijvoorbeeld geldschieter, dan dient hiermee bij de winstverdeling rekening gehouden te worden. Ook spelen de mate van aansprakelijkheid en de bijdrage geleverd aan de bedrijfsomzet of bedrijfswinst een rol bij de beoordeling van een zakelijke winstverdeling.
Als de Belastingdienst van mening is dat de winstverdeling onzakelijk is, kan zij de winstverdeling corrigeren. De ene partner krijgt dan fiscaal meer winst, de ander minder. Als je het niet eens bent met het standpunt van de Belastingdienst kan je bezwaar aantekenen of in beroep gaan.
Voorwaarde 4
Voldoen beide partners aan het ‘urencriterium’?
Als beide partners voldoen aan voorwaarden 1 en 2 worden zij fiscaal als ondernemer beschouwd. Om allebei gebruik te kunnen maken van de interessante ondernemingsfaciliteiten, zoals de zelfstandigenaftrek en de startersaftrek, moet ook nog voldaan worden aan het urencriterium. De hoofdregel is dat er wordt voldaan aan het urencriterium als meer dan 1.225 uren per jaar voor de onderneming wordt gewerkt. Willen beide partners gebruik maken van de zelfstandigenaftrek dan zullen ze beide moeten voldoen aan dit urencriterium.
Als je ook nog ander werk verricht, bijvoorbeeld in loondienst, moet het werk voor je onderneming meer dan 50% zijn van het totaal aantal gewerkte uren. Dit laatste geldt niet voor startende ondernemers. Ook deze regeling geldt voor beide partners.
Wanneer je echter met je partner een samenwerkingsverband aangaat gelden de volgende extra voorwaarden.
Voorwaarde 4.a
Je verricht niet hoofdzakelijk ondersteunende werkzaamheden.
Eerst wordt door de Belastingdienst beoordeeld of een van de partners hoofdzakelijk (dat is voor 70% of meer) werkzaamheden van ondersteunende aard verricht. Er moet dus onderscheid worden gemaakt tussen de hoofdwerkzaamheden, dat zijn de werkzaamheden waarmee de omzet in hoofdzaak wordt behaald, en ondersteunende werkzaamheden. Een ondersteunende werkzaamheid is bijvoorbeeld het bijhouden van de administratie. Ondersteunende werkzaamheden zijn vooral werkzaamheden aan de kostenkant, hoofdwerkzaamheden zijn de werkzaamheden aan de omzetkant.
Voorwaarde 4.b
Het samenwerkingsverband is niet ongebruikelijk
Daarnaast moet beoordeeld worden of sprake is van een ‘ongebruikelijk’ samenwerkingsverband. Simpel gezegd: Ben je het samenwerkingsverband alleen aangegaan omdat je partners bent van elkaar, of wordt een dergelijk samenwerkingsverband onder vergelijkbare omstandigheden ook door ondernemers zonder familierelatie aangegaan. Of een samenwerkingsverband gebruikelijk is hangt sterk af van de omstandigheden. Het is onder andere van belang in hoeverre de partner geschikt is voor de hoofdwerkzaamheden van de onderneming. De Hoge Raad oordeelde bijvoorbeeld dat de samenwerking tussen een tandarts en een mondhygiënist gebruikelijk is. Daarentegen vond de Hoge Raad het samenwerkingsverband tussen een rij-instructeur en zijn partner, die geen rij-instructeur was, ongebruikelijk.
Als je aan één van de voorwaarden voldoet tellen alle uren mee, ook de uren waarin ondersteunende werkzaamheden worden verricht. Als je aan beide voorwaarden niet voldoet tellen alle uren die je in de onderneming hebt gewerkt niet mee. Je kunt dan geen gebruik maken van, onder andere, de zelfstandigenaftrek en startersaftrek
Voor- en nadelen samenwerkingsverband
De voordelen van het aangaan van een samenwerkingsverband zijn groot. Door de winstverdeling kun je een (belasting)tarief voordeel behalen. Doordat de winst verdeeld wordt zal namelijk een groter gedeelte van de winst tegen een lager tarief belast worden. Tevens kun je allebei gebruik maken van de interessante fiscale aftrekposten.
Nadelen zijn dat beide partners betrokken worden in de bijdrage Zvw en zij beide privé aansprakelijk zijn met hun privévermogen. Indien je partner al een onderneming heeft en je overweegt een samenwerkingsverband met hem of haar aan te gaan dan moet je goed de fiscale gevolgen in kaart brengen. Dit komt omdat een gedeelte van de onderneming wordt overgedragen en je partner onder voorwaarden belasting moet betalen. In dit geval is het verstandig vooraf (fiscaal) advies in te winnen.
Rekenvoorbeeld
Stel dat in de onderneming van Kees er een winst is van € 100.000.
Normaal gesproken komt hier één keer de zelfstandigenaftrek en startersaftrek op in mindering Er blijft dan een belastbaar bedrag van ca. € 90.000 over dat belast wordt tegen maximaal ca. 44% (rekening houdend met de MKB-winstvrijstelling).
De hoogste schijf van 44% is van toepassing voor het gedeelte van de belastbare winst boven de € 55.991.
Indien een samenwerlingsverband wordt aangegaan (bijvoorbeeld een VOF) waarbij de afspraak wordt gemaakt dat sprake is van een winstverdeling van 50% dan hebben beide partners een winst van € 50.000. Daarmee valt de gehele winst in de lagere tarieven (namelijk onder de € 55.991). Ook kunnen beide partners de zelfstandigenaftrek en startersaftrek toepassen, een aftrek van ca. € 9.000 per partner. Al met al betekent dit een groot fiscaal voordeel. De startersaftrek kan drie belastingjaren worden toegepast door startende ondernemers, de zelfstandigenaftrek kan jaarlijks worden toegepast.
Neem voor het oprichten van een samenwerkingsverband en het berekenen van de fiscale voordelen contact op met Siebert en Becker Advocaten en Belastingkundigen – 0235310060
