Ons kantoor wordt regelmatig benaderd door zelfstandigen die aangeven dat hun opdrachtgever failliet is verklaard en zij nog betaald moeten worden. Een zzp-er is op grond van de wet veel minder beschermd dan een werknemer en hierover wil nog wel eens verwarring ontstaan. In dit blog zal ik stilstaan bij de positie van een zzp-er tijdens een faillissement van de opdrachtgever en in hoeverre een zzp-er het bestuur van de opdrachtgever (persoonlijk) aansprakelijk kan stellen.
Positie zzp-er en werknemer in een faillissement
Zoals net al aangekaart, is de positie van een zzp-er slechter dan een werknemer. Een werknemer beschikt over een zogeheten loongarantieregeling. Binnen deze regeling krijgen werknemers van een failliete onderneming (in beginsel) al hun onbetaalde loon over de periode van 13 weken voor de datum van het faillissement, vakantiedagen en het loon over de opzegtermijn, te rekenen vanaf datum van het faillissement. Deze vorderingen worden door het UWV betaald. Na betaling wikkelt het UWV deze vorderingen weer met de curator af. In de regel van de wet hebben de vorderingen van werknemers die betrekking hebben op loon dezelfde preferentie als vorderingen van de Belastingdienst.
De zzp-er geniet niet van een dergelijke preferentie en zijn positie is eigenlijk niet wezenlijk anders dan de positie van een handelscrediteur. De vorderingen van een zzp-er tot datum faillissement zijn (in beginsel) slechts concurrentie vorderingen. Na faillissement kan de zzp-er zijn vordering bij de curator ter verificatie indienen. Dat wil zeggen dat de zzp-er aangeeft dat hij uitbetaald wil worden voor de door hem verrichte werkzaamheden. In de meeste gevallen worden vorderingen van concurrente crediteuren, niet of niet in het geheel voldaan. Vaak kunnen zzp-ers uitsluitend met een verklaring van de curator, de BTW over de uitstaande facturen terugkrijgen.
Zzp-er stelt bestuur aansprakelijk van opdrachtgever
De zwakkere positie van een zzp-er kan echter in sommige situaties worden gecompenseerd. Naar vaste rechtspraak kan de zzp-er het bestuur van de opdrachtgever in privé aansprakelijk stellen, indien blijkt dat het bestuur schulden aan de zzp-er heeft laten ontstaan of oplopen op het moment dat het faillissement onafwendbaar was. In degelijke gevallen handelt het bestuur jegens de zzp-er onrechtmatig. Voor bestuurdersaansprakelijkheid wordt in vaste rechtspraak de zogeheten Beklamel-norm gehanteerd. Deze norm houdt in dat de opdrachtgever weet of behoort te weten dat de schulden niet (meer) kunnen worden voldaan.
Voor een zzp-er wiens opdrachtgever failliet is verklaard en hij een of meerdere betalingen moet ontvangen, is het een goede zaak om na te gaan of de opdracht is verstrekt op het moment dat het bestuur wist dan wel redelijkerwijs had moeten weten dat die schulden niet meer konden worden betaald. Vaak komt het faillissement namelijk niet als donderslag bij heldere hemel. Het bestuur zet de onderneming vaak – tegen beter weten in – toch door tot het moment dat acute betalingsproblemen ontstaan. Tot dat moment worden ook zzp-ers ingezet, terwijl het bestuur dus al (lang) van te voren weet of behoorde te weten dat hun vorderingen nooit betaald kunnen worden. In deze gevallen kunnen dus zzp-ers het bestuur van de opdrachtgever in privé aansprakelijk stellen.
Advocaat ondernemingsrecht bestuurdersaansprakelijkheid
HAUT Legal & Tax is een advocatenkantoor dat gespecialiseerd is in het ondernemingsrecht en insolventierecht en heeft veel curatoren in dienst. Mocht u naar aanleiding van dit blog nog vragen en/of opmerkingen hebben, dan kunt u uiteraard vrijblijvend contact opnemen.
