Op 7 november 2013 heeft het Hof van Justitie van de Europese Unie geoordeeld dat iedereen met een rechtsbijstandverzekering recht heeft op een door hem- of haarzelf vrij gekozen advocaat. Hierbij maakt het geen verschil of rechtsbijstand voor de desbetreffende gerechtelijke of administratieve procedure naar nationaal recht verplicht is.
Zowel een ondernemer als een burger die voor rechtsbijstand verzekerd is, kan sinds 7 november 2013 zelf zijn of haar advocaat kiezen in een gerechtelijke procedure. In deze keuze zijn beide volledig vrij.
Het ging bij deze prejudiciële beslissing om het volgende:
De heer Sneller heeft een rechtsbijstandverzekering bij verzekeraar DAS Nederlandse Rechtsbijstand Verzekering N.V. (hierna: DAS). In de overeenkomst tussen Sneller en DAS is bedongen dat zaken worden behandeld door medewerkers van DAS. Indien een zaak echter krachtens de overeenkomst of naar de mening van DAS aan een externe rechtshulpverlener uitbesteed moet worden, heeft de verzekerde het recht een advocaat of deskundige naar eigen keuze aan te wijzen. Sneller is ontslagen door zijn werkgever en wil een gerechtelijke procedure starten om schadevergoeding te vorderen, omdat de werkgever hem kennelijk onredelijk heeft ontslagen.
Sneller wil bij de procedure die hij gaat voeren bijgestaan worden van een door hemzelf gekozen advocaat. De kosten van deze advocaat wil hij vergoed zien door zijn rechtsbijstandsverzekeraar DAS.
DAS heeft ingestemd dat Sneller een gerechtelijke procedure voert, maar heeft gesteld dat de door Sneller gesloten overeenkomst geen dekking biedt voor de kosten van rechtsbijstand voor de door hemzelf gekozen advocaat. DAS wil dan ook dat Sneller wordt bijgestaan door een werknemer van DAS die geen advocaat is. Omdat het hier gaat om een arbeidsrechtelijke procedure is rechtsbijstand door een advocaat overigens niet verplicht.
Het Europese Hof van Justitie is van oordeel dat de richtlijn 87/344 zich ertegen verzet dat de rechtsbijstandsverzekeraar je beperkt in de keuze van het al dan niet inschakelen van een eigen advocaat. Volgens het Hof heeft iedereen met een rechtsbijstandverzekering het recht zelf zijn advocaat te kiezen, ook als het gaat om een procedure waarbij procesvertegenwoordiging door een advocaat niet is vereist. Hierbij hoef je niet meer af te wachten of je toestemming krijgt van je rechtsbijstandverzekering.
Het bovenstaande geldt ook voor die rechtsgebieden waarvoor bijstand door een advocaat niet verplicht is, zoals het arbeidsrecht , het bestuursrecht, het huurrecht en het omgevingsrecht, alsmede bij civiele zaken met een belang tot € 25.000,–. Vanzelfsprekend dienen deze rechtsgebieden wel onder de dekking van de rechtsbijstandverzekering te vallen.
Een gevolg hiervan zal waarschijnlijk zijn dat de verzekeraar beperkingen gaat stellen aan de kosten die door de verzekeraar vergoed worden. Hier kunnen partijen ten tijde van het sluiten van de overeenkomst afspraken over maken, te weten bijvoorbeeld een hogere premie voor een hogere vergoeding van de kosten.
De uitspraak van het Hof heeft tevens tot gevolg dat u in plaats van een medewerker van de rechtsbijstandverzekeraar kunt kiezen voor een gespecialiseerde advocaat. Siebert & Becker Advocaten heeft specialisten in dienst op het gebied van het arbeidsrecht, ondernemingsrecht, huurrecht en het faillissementsrecht.
