Het is vandaag de dag heel gemakkelijk om met mobiele apparaten (smartphones, tablets, laptops) gesprekken op te nemen. Bijvoorbeeld gesprekken met de werkgever, collega’s of cliënten. Werkgevers kunnen hierdoor geconfronteerd worden met ongewenste openbaarmaking van opnames.
In de praktijk zien we dat deze extra functies van de mobiele apparaten veelvuldig worden gebruikt. Het komt dan ook geregeld voor dat een werknemer een opname van een beoordelingsgesprek, functioneringsgesprek, gesprek met de bedrijfsarts of onderhandelingen opneemt. Dit kan een voordeel hebben, maar de belangrijke vraag bij het opnemen van dergelijke gesprekken is of dit zonder risico is, zomaar gebruikt mag worden én of dit überhaupt wel toegestaan is.
Heeft de werknemer toestemming nodig?
Het stiekem opnemen van gesprekken is op grond van het wetboek van Strafrecht niet strafbaar, mits de werknemer zelf deelneemt aan het gesprek met de werkgever. Een werknemer mag dus zijn functionerings- of beoordelingsgesprek met de werkgever stiekem opnemen en heeft daarvoor dus geen toestemming nodig van zijn werkgever.
Hoe zit het met het recht op privacy?
Onze Grondwet (artikel 10 GW) eveneens het Europese Verdrag van de Rechten van de Mens (artikel 8 EVRM) beschermen het recht op privacy. Alsook de Algemene Verordening Gegevensbescherming (AVG). Het opnemen van een gesprek valt onder de definitie van verwerking van persoonsgegevens. Het opnemen van een gesprek is alleen rechtmatig wanneer de belangen van de partij die het opneemt zwaarder wegen dan de belangen van de partij met wie het opgenomen gesprek heeft plaatsgevonden Aan de hand van een belangenafweging van alle omstandigheden van het geval, moet worden beoordeeld of het stiekem opnemen van een gesprek geoorloofd is.
Weegt de waarheidsvinding zwaarder voor de rechter dan de privacybelangen van werkgever?
In een civiele rechtspraak staat de waarheidsvinding en het belang van partijen om hun stellingen te kunnen bewijzen voorop. Bewijs dat onrechtmatig is verkregen kan dus worden ingebracht in een procedure.
U denkt waarschijnlijk: als het gesprek stiekem mag worden opgenomen en kan worden gebruikt in een procedure, wat heb ik dan aan het recht van privacy? Dit is een terechte vraag. Ik kan u echter vertellen dat er gevallen bekend zijn waarin het recht van privacy prevaleerde ten opzichte van het recht op de waarheidsvinding en hierdoor de stiekem opgenomen gesprekken in het nadeel van werknemer uitpakten.
Wat vindt de rechter?
Zoals reeds eerder aangegeven heeft de werknemer geen toestemming nodig van de werkgever om een gesprek op te nemen. Dit betekent echter niet dat de werknemer eindeloos het recht heeft om gesprekken op de werkvloer op te nemen. Dit bleek ook uit een uitspraak van de kantonrechter in Rotterdam.
Tijdens een functioneringsgesprek bleek dat de werknemer al anderhalf jaar stiekem gesprekken met het management, de medewerkers en zelfs met relaties van de werkgever opneemt. De werknemer is hierdoor door werkgever geschorst. Vervolgens heeft er overleg en mediation plaatsgevonden, echter zonder oplossing. Uiteindelijk heeft de werkgever ontbinding van de arbeidsovereenkomst verzocht bij de kantonrechter.
Het doel van de werknemer om de gesprekken op te nemen was om zijn standpunten in een eventuele ontslagzaak te kunnen onderbouwen. De kantonrechter oordeelde dat de werknemer in strafrechtelijke zin niets verkeerd had gedaan, maar dat het gedrag van de werknemer (het anderhalf jaar lang stiekem opnemen van gesprekken) heeft geleid tot het gevolg dat geen mogelijkheid meer is op een vruchtbare voortzetting. De kantonrechter ontbond dan ook de arbeidsovereenkomst op grond van een verstoorde arbeidsverhouding onder toekenning van een transitievergoeding.
Conclusie
Het is in beginsel niet strafbaar voor een werknemer om stiekem gesprekken op te nemen met zijn werkgever en ook is dit niet in strijd met de AVG. Wel dient werknemer zich er bewust van te zijn dat het stiekem opnemen van gesprekken met de werkgever kan leiden tot een verstoring van de arbeidsrelatie en dus ontbinding van de arbeidsovereenkomst tot gevolg heeft.
Tip voor de werkgever
Aangezien tegenwoordig bijna iedereen een smartphone, laptop, tablet heeft, moet u erop bedacht zijn dat het gesprek door de werknemer wordt opgenomen. Wees dus voorzichtig met toezeggingen die u niet na wilt of kunt komen.
De arbeidsrechtspecialisten van HAUT Legal & Tax adviseren u graag over privacy en de rechten van werknemer en werkgever op de werkvloer. Voor meer informatie kunt u contact opnemen met een van onze arbeidsrechtspecialisten.
